Zapalenie ucha środkowego i wewnętrznego

Otitis media et interna

Esther van Praag, Ph.D.

Tłumaczenie: Teresa Pyza, lek.wet. Dorota Pilich

MediRabbit.com is funded solely by the generosity of donors. Every donation, no matter what the size, is appreciated and will aid in the continuing research of medical care and health of rabbits. Thank you

Otitis media et interna to łacińskie nazwy zapalenia wewnętrznej części ucha znajdującej się

za błoną bębenkową (membrana tympani), będącym w 50% przyczyną ostrych zaburzeń równowagi. Ucho środkowe to obszar zlokalizowany bezpośrednio za błoną bębenkową, składa się z różnych kości i nerwów odpowiedzialnych za przenoszenie dźwięków pochodzących z ucha zewnętrznego do mózgu. Ucho środkowe jest połączone z jamą nosową trąbką Eustachiusza, otwarcie której umożliwia regulowanie ciśnienia powietrza wewnątrz ucha środkowego. Ucho wewnętrzne jest bardzo blisko mózgu i jest odpowiedzialne za równowagę.

MediRabbit

Ucho wewnętrzne ssaków (Outer ear – ucho zewnętrzne, Middle ear – ucho środkowe, Inner ear – ucho wewnętrzne, Eustachian tube – trąbka Eustachiusza, Tympanic membrane – błona bębenkowa, Colchea – ślimak, Ear canal – kanał słuchowy, Semicircular canals – kanały półkoliste, Stirrup – strzemiączko, Anvil – kowadełko, Hammer – młoteczek, Acoustic nerves to brain – nerwy słuchowe prowadzące do mózgu)

Otitis media, czyli zapalenie ucha środkowego, typowo jest zlokalizowane za błoną bębenkową. Obecność bakterii, grzybów, drożdży albo pasożytów powoduje wytwarzanie płynu i ropy, co w rezultacie wywołuje stan zapalny i ból oraz może doprowadzić do utraty słuchu.

Dr. Zahi Aizenberg

Kręcz (przechylenie głowy) spowodowany infekcją ucha wewnętrznego

Jeśli zakażenie jest ostre, może nastąpić pęknięcie błony bębenkowej. Ropa znajdująca się w uchu środkowym wypływa do kanału słuchowego i infekcja może się rozprzestrzenić do ucha zewnętrznego. Możliwe jest także przeniesienie zakażenia z ucha środkowego do ucha wewnętrznego (otitis interna albo labiryntitis). Taki rozwój choroby zwykle jest reprezentowany przez mocne przechylenie główki na bok (kręcz) i ataksję (brak równowagi).

Naturalnie egzystująca w jamie nosowej królików Pasteurella multocida jest często łączona z infekcją ucha środkowego. Zdrowe króliki mogą być nosicielami tej bakterii bez jakichkolwiek objawów klinicznych choroby. Rozwój choroby zależy od ogólnej odporności żywiciela i zjadliwości szczepu Pasteurella sp. Uważa się, że bakteria migruje z jamy nosowej do ucha środkowego wzdłuż trąbki Eustachiusza albo z ropnia okołowierzchołkowego trzonowca żuchwy otwierającego się do trąbki Eustachiusza.

Za oportunistyczny patogen jamy nosowo - gardłowej uważa się Staphylococcus aureus. Jego obecność w uchu może prowadzić do ciężkiego zakażenia ucha środkowego lub wewnętrznego. Staphylococcus aureus (gronkowiec złocisty) okazjonalnie wykazuje oporność na jeden lub więcej antybiotyków.

Inne bakterie uważane za czynnik wywołujący zapalenia ucha wewnętrznego to Streptococcus sp., Escherichia coli, Enterococcus sp. Proteus sp., Pseudomonas spp. Można znaleźć u królików sporadycznie przypadki infekcji drożdżakami, np. Candida sp. lub Pityrosporum sp. Zakażenia grzybicze, np. Cryptococcus sp., są rzadkie.

MediRabbit

Spread pathways of bacteria from the nasal cavity to the middle and inner ear

Objawy

Kliniczne objawy otitis media mogą nie występować. Najczęściej nie można ich odróżnić od zapalenia ucha zewnętrznego: potrząsanie uszami, drapanie łapką, pocieranie, anoreksja, depresja i ból. Po pęknięciu błony bębenkowej występuje wydzielina w kanale ucha zewnętrznego.

Zapaleniu ucha wewnętrznego towarzyszy ataksja (chodzenie w kółko, toczenie się, przewracanie), przechylenie na jedną stronę i przekrzywienie na bok głowy, ciągły oczopląs (nystagmus) poziomy lub rotacyjny (mimowolny rytmiczny ruch oka).

Facial paralysis may be observed when the infection is located in the inner ear.

Kim Chilson

Rabbit suffering from facial paralysis: a front view from the face shows asymmetry of the face. This is caused by the dropping of the lip on the paralyzed side.

Appearance of nystagmus (involuntary rhythmic eye movement) is observed when treatment is late or inappropriate. When observed, it can be indicative of inner ear infection or E. cuniculi. Depending on the location of the damage, differences of eye movement are, indeed, observed:

- Bacterial infection of the inner ear generally leads to peripheral vestibular disease. This is characterized by horizontal and rotary nystagmus, but never vertical nystagmus.

- E. cuniculi is generally related to central vestibular disease, which shows typically vertical and positional nystagmus, more rarely horizontal nystagmus. The vertical nystagmus is the one mainly observed in E. cuniculi suffering rabbits that do not suffer from secondary inner ear infections.

- Rotary nystagmus (in vertical and horizontal directions). This relates to lesions of the cerebellum, the brainstem or the vestibular connections; causes can be the presence of a tumor or a bacterial infection (encephalitis), to name the main ones.

The direction of repetitious involuntary eye movement should not be a basis for a final diagnosis between the two disorders. Nystagmus is a clinical feature of various diseases, including metabolic disorders, eye disorder (glaucoma, cataract, retina problems, and albinism), nutritional deficiencies (e.g. magnesium, thiamin, medication (e.g. barbiturates), the presence of brain lesions, or trauma.

MediRabbit

Middle ear infection may be accompanied by continuous horizontal or rotary nystagmus, while nystagmus caused by E. cuniculi is usually vertical, horizontal or positional

Renee Brennan

Video of Rudy, a rabbit presenting clinical signs of encephalitozoonosis: severe involuntary head tilt and rhythmic horizontal movement of the eyes.

Diagnoza

Ważne jest odróżnienie infekcji ucha od innych przyczyn chorób układu równowagi. Patrz: Kręcz szyi i jego różne przyczyny.

Otitis media jest widoczne na zdjęciu rentgenowskim w przeciwieństwie do otitis interna. Można zaobserwować zmiany gęstości tkanki miękkiej w uchu środkowym z pojawieniem się szarawej, nieprzezroczystej masy. Czasami towarzyszy temu stwardnienie i rozrost kości, który może sięgać aż do kości skroniowej lub stawu skroniowo-żuchwowego. Zdjęcie rtg pomoże również wykluczyć problemy stomatologiczne.

Dr. Estella Böhmer, curo–X-ray

Chronic middle ear infection can be seen on X-rays, with a thickening of the walls of the middle ear cavity (tympanic bulla - red arrows). This rabbit also suffers dental problems: malocclusion of the incisors, retrograde elongation of the maxillary cheek teeth (white arrows), a pathological modification of the first and second maxillary cheek teeth and infection surrounding their roots (periapical infection - yellow arrow). The x-ray also shows that the structure of the nasal cavity has been destroyed (green arrow). This results often from chronic infection of the nasolacrymal duct or secondary rhinitis accompanied by nasal secretions.

Jeśli występuje wydzielina w uchu zewnętrznym, obecność bakterii, drożdżaków czy grzybów należy określić przy pomocy posiewu, po którym wykonujemy test lekooporności aby określić najbardziej efektywny antybiotyk lub leczenie antygrzybicze.

Metody cytologiczne pomogą w ustaleniu obecności bakterii, drożdżaków, grzybów i pewnych typów raka.

A complete blood count (CBC) and biochemistry panel can help determine the presence of an infection or E. cuniculi, with neutrophilia or changes in values related to the kidney function (BUN, creatinine) respectively.

Serological tests help determine exposure to E. cuniculi or Pasteurella sp. during its life. A high titer is linked to an active infection. These tests are indicative only.

Leczenie

Leczenie antybiotykami powinno być oparte o wyniki posiewu z określeniem lekooporności.

Nie zawsze jest to możliwe; w takim przypadku konieczne jest podanie antybiotyków o których wiemy, że przechodzą przez barierę krew-mózg. Chloramfenikol i penicylina (bicylina) przechodzą przez barierę krew-mózg i leczą z sukcesem infekcje ucha środkowego i wewnętrznego u królików. Czasami zaleca się sulfonamidy potencjalizowane trimetoprimem, ale stosowanie ich u królików daje mierne rezultaty. Może to być związane z faktem, że okres półtrwania tego leku u królików to ok. 40 min. Z pozytywnym efektem stosowano ciprofloksacynę do leczenia infekcji ucha wewnętrznego u królików karłowatych. Można też podawać połączone antybiotyki np. enrofloksacyna / chloramfenikol.

Leczenie musi być koniecznie agresywne i długie, minimum 6 tygodni albo 2 tygodnie po ustąpieniu objawów. Jeśli nie występuje poprawa po 14 dniach, zalecana jest zmiana antybiotyku na inny. Aby zminimalizować wystąpienie oporności bakterii patogenicznych, najlepiej jest podać „koktajl” leków włączając stary i nowy antybiotyk.

Badanie ucha wziernikiem (otoskopia) jest konieczne po to aby stwierdzić czy błona bębenkowa nie jest pęknięta. Jeśli tak, krople do uszu zawierające antybiotyk doprowadzą do ototoksyczności. Konsekwencje to stała głuchota, utrata równowagi albo śmierć. Bezpieczną alternatywą jest usunięcie ropy i resztek płucząc zewnętrzne i środkowe ucho roztworem soli fizjologicznej.

Terapii antybiotykowej powinny towarzyszyć niesterydowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe. Bez znanych efektów ubocznych można stosować u królików przez dłuższy okres czasu Meloxicam.

Zastosowanie glukokortykosterydów w leczeniu zakażeń uszu jest kontrowersyjne. Są one zalecane w ciągu pierwszych dni leczenia do zredukowania stanu zapalnego, ale okres stosowania ich nie powinien być dłuższy niż 5 dni z powodu ich właściwości immunodepresyjnych.

Podawanie mekliziny, leku na chorobę lokomocyjną jest zalecane w przypadku zapalenia ucha wewnętrznego.

Jeśli królik ma kłopoty z jedzeniem i piciem konieczne jest karmienie przymusowe i podawanie płynów podskórnie.

Jeśli ucho środkowe albo nerwy są uszkodzone, głuchota bądź mocne przechylenie głowy na bok (kręcz szyi) są nieodwracalne.

Rokowania w przypadku chirurgicznego drenażu np. osteotomii (nacięcia) kości jamy bębenkowej są złe z powodu powikłań pooperacyjnych występujących u królików. Powinno się stosować go tylko w ekstremalnych przypadkach, kiedy antybiotyki nie utrzymują sytuacji pod kontrolą.

Kei Rivers

Holly, the rabbit of Kei Rivers (New-Zealand).

This video is a testimony that a rabbit suffering from head-tilt can continue to enjoy a good quality of life, without need to pts.

Podziękowania

My deepest gratitude to Dr. Zahi Aizenberg, (The Koret School for Veterinary Studies, The Hebrew University of Jerusalem, Bet-Dagan, Israel) and to Dr. Estella Böhmer (Chirurgische u. Gynäkologische Kleintierklinik, Ludwig-Maximilians-Universität München, Germany) for the permission to use their pictures.

Many thanks also to Renee Brennan for sharing the video of her head-tilted rabbit Rudy and to Kei Rivers for sharing her video of Holly.

Dalsze informacje

Bjotvedt G, Geib LW. Otitis media associated with Staphylococcus epidermidis and Psoroptes cuniculi in a rabbit. Vet Med Small Anim Clin. 1981; 76(7):1015-6.

Flatt RE, Deyoung DW, Hogle RM. Suppurative otitis media in the rabbit: prevalence, pathology, and microbiology. Lab Anim Sci. 1977; 27(3):343-7.

Fox RR, Norberg RF, Myers DD. The relationship of Pasteurella multocida to otitis media in the domestic rabbit (Oryctolagus cuniculus). Lab Anim Sci. 1971; 21(1):45-8.

Harcourt-Brown F. Rabbit Medicine and Surgery, Oxford, UK: Butterworth-Heinemann 2001, 192 pages.

Hillyer EV, Quesenberry QE. Ferrets, Rabbits, and Rodents: Clinical Medicine and Surgery New York: WB Saunders Co.,1997, 432 pages.

Kunstyr I, Naumann S. Head tilt in rabbits caused by pasteurellosis and encephalitozoonosis. Lab Anim. 1985; 19(3):208-13.

Ladefoged O. The absorption half-life, volume of distribution and elimination half-life of trimethoprim after peroral administration to febrile rabbits. Zentralbl Veterinarmed A. 1979; 26(7):580-6.

Murray KA, Hobbs BA, Griffith JW. Acute meningoencephalomyelitis in a rabbit infected with Pasteurella multocida. Lab Anim Sci. 1985; 35(2):169-71.

Richardson V. Rabbits: Health, Husbandry and Disease, Blackwell Science Inc, 2000, 178 pages.

Snyder SB, Fox JG, Campbell LH, Soave OA. Disseminated staphylococcal disease in laboratory rabbits (Oryctolagus cuniculus). Lab Anim Sci. 1976; 26(1):86-8.

Snyder SB, Fox JG, Soave OA. Subclinical otitis media associated with Pasteurella multocida infections in New Zealand white rabbits (Oryctolagus cuniculus). Lab Anim Sci. 1973; 23(2):270-2.

e-mail: info@medirabbit.com