Pierwotniakowe zapalenie jelit: kokcydioza

 

 

Esther van Praag, Ph.D.

Tłumaczenie: Teresa Pyza, lek. wet. Dorota Pilich

 

 

MediRabbit.com is funded solely by the generosity of donors.

Every donation, no matter what the size, is appreciated and will aid in the continuing research of medical care and health of rabbits.

Thank you

 

 

Warning: this page contains pictures that may be distressing for some persons.

 

Kokcydioza jest bardzo zaraźliwą, zarodnikową chorobą zakaźną królików z małą szansą wyzdrowienia. Wywołuje ją pasożyt będący pierwotniakiem Eimeria sp. W przewodzie pokarmowym królika znaleziono aż 25 rodzajów Eimeria; należy jednak zauważyć, że w niektórych przypadkach jedno i to samo coccidia miało nadane kilka nazw. Eimeria sp. są bardzo specyficzne/swoiste dla określonych żywicieli, organów i tkanek,  i naprawdę rzadko stanowią zagrożenie dla ludzi.

Coudert P, D Licois, F Drouet-Viard, F Provôt, 2000, in: Enfermedades del conejo. Tomo II. 219-34

 

Oocysty różnych rodzajów Eimeria u królików domowych.

Ponieważ zakażenie występuje w specyficznej części organu i specyficznym typie komórki, kokcydiozę zaklasyfikowano do dwóch odrębnych typów:

   kokcydioza jelitowa

   kokcydioza wątrobowa

Zdrowe króliki mogą być bezobjawowymi nosicielami pierwotniaka. Oocysty (jajka) wydalane z odchodami zakażają środowisko, jedzenie i wodę. Chociaż choroba występuje przede wszystkim u zwierząt intensywnie użytkowanych, szczególnie młodych, występuje także u bardzo zadbanych królików. Ogólne zasady higieniczne sygnalizują, że królikom powinno podawać się raczej suchy niż mokry granulat, umyte, świeże warzywa i duże ilości świeżej wody do picia; w takich warunkach jest mało prawdopodobne wystąpienie kokcydiozy. Jeśli kilka królików zamieszkuje razem, zalecane jest unikanie kładzenia jedzenia na ziemi czy pozwolenie kilku królikom na zjadanie nawzajem swoich cekotrofów.

Coudert P, D Licois, F Drouet-Viard, F Provôt, 2000, in: Enfermedades del conejo. Tomo II. 219-34

Dr. Kathleen Hermans

Prof. Richard Hoop

 

Swoistość tkankowa jelitowych Eimeria sp.

Pasożyt ma cykl życiowy trwający od 4 do 14 dni. Zaczyna się on po doustnym przyjęciu jedzenia zakażonego oocystami. Ściany oocyst rozpadają się w żołądku i uwalniane są sporozoity. Obecność enzymów żółciowych i trzustkowych w części dwunastniczej jelit pobudza zarodniki. Po aktywnym przejściu przez błony komórkowe komórek w ścianie jelita, zarodniki rozpoczynają bezpłciowe dzielenie się podczas jednej lub dwóch faz (shizogonia). Merozoity (faza rozwojowa) zostają uwolnione żeby zainfekować inne komórki błony śluzowej jelit. Faza końcowa schizogonii prowadzi do powstania gamet umożliwiających rozmnażanie płciowe. Oocysty są wydalane z kałem.

Fazy bezpłciowa i płciowa różnią się swoim umiejscowieniem, swoistością tkankową i narządową. Obecność Eimeria sp. wpływa na komórki będące żywicielami; w jednych dochodzi do zatrzymania ich funkcji, inne stają się przerośnięte. Wzbudzona atrofia kosmków prowadzi do nieprawidłowego wchłaniania składników odżywczych, zaburzeń poziomu elektrolitów, anemii, hipoproteinemii i odwodnienia spowodowanych erozją nabłonkową i owrzodzeniem.

Coccidia and coccidiosis, the Iowa State College press

Coccidia and coccidiosis, the Iowa State College press

 

Po lewej: wątroba królika z plamami Coccidia

Po prawej: sekcja króliczej wątroby pokazująca obecność Eimeria sp. w przewodach

Białe guzki pokrywają powierzchnię wątroby. Pierwotniaki można znaleźć w wątrobie i przewodach żółciowych. Badanie cytologiczne wątroby wykazuje obecność Coccidia.

Wtórne zakażenia mogą doprowadzić do ich obecności w układzie nerwowym. Chorobie często towarzyszą wtórne zakażenia bakteryjne, szczególnie przez Escherichia coli

Clinical signs

The severity of coccidiosis depends on the number of ingested oocysts. Clinical signs are reduced appetite, depression, abdominal pain and pale watery mucous membranes, but they can be absent in older rabbits. Inspection of the feces often reveals blood and threads of mucus. Young rabbits present a retarded growth, due to side effects on the kidney and the liver in particular.

Hematological studies show a reduced hemoglobin and RBC count, accompanied by a significant increase of PCV and total WBC. Serum analysis show decreased levels of sodium and chloride, and increased levels of potassium. This electrolyte disbalance can be attributed to diarrhea. Serum calcium, iron, copper, zinc, and glucose are usually slightly lower than in healthy animals and may indicate malnutrition due to intestinal damage, or secondary bacterial infection. Liver coccidiosis is accompanied by significant elevation of serum bilirubin, alkaline phosphatase (ALP), alanine aminotransferase (ALT) and aspartate aminotransferase (AST), and gamma glutamyl transpeptidase (GGT). Values return to normal after appropriate treatment.

See: Kliniczne badania laboratoryjne krwi królika

Intestinal coccidiosis

The intestinal form of coccidiosis mainly affects youngsters from the age of 6 weeks to 5 months and is attributed to stress, noise, transport or immunosupression. It is mainly observed in young newly weaned rabbits, but is also found in older rabbits.

Prof. Richard Hoop

 

Portion of rabbit intestine affected by coccidia infestation

Symptoms are a rough coat, dullness, decreased appetite, dehydration, loss of weight and (profuse) diarrhea, 4 to 6 days post-infection. If the loss of weight reaches 20%, death follows within 24 hours. It is preceded by convulsion or paralysis. During necropsy, inflammation and edema are found in the ileum and the jejunum portions of the intestine. It is sometimes accompanied by bleedings and mucosal ulcerations.

Hepatic coccidiosis

The liver form of coccidiosis affects rabbits of all ages. It is characterized by listlessness, thirst, enlarge, and wasting of the back and hindquarters, with enlargement of the abdomen. On abdominal X-rays, the liver and gall bladder appear enlarged.

This form of coccidiosis runs either as a chronic course during several weeks, or it ends in death within 10 days, preceded by coma and sometimes diarrhea.

At necropsy, liver, gall bladder and bile duct are distended and enlarged. White nodules cover the surface of the liver. The protozoa can be found in the liver and biliary ducts. An impression smear of the liver reveals the presence of coccidia.

Secondary infection can lead to their presence in the nervous system. The disease is often accompanied by secondary bacterial infection, in particular by Escherichia coli.

Michel Gruaz

Prof. Richard Hoop

Healthy rabbit liver (left) with biliary vesicle (arrow) and one liver affected by coccidiosis (right).

Diagnoza

Kokcydioza jest b. trudna do zdiagnozowania. Może to być zrobione przez zastosowanie metody flotacyjnej izolowania jaj pasożytów w kale, identyfikując oocysty w odchodach albo pod mikroskopem przez liczenie ilości Coccidia na gram w kale. Jaja Coccidia są często trudne do odróżnienia od specyficznych dla królika drożdży, Cyniclomyces guttulatus.

Jeśli badania wykazują obecność E. intestinalis, E. flavescens, E. irresidua oraz E. piriformis leczenie należy rozpocząć natychmiastly.

Leczenie

Leczenie kokcydiozy wątrobowej jest trudne i choroba może pozostać obecna przez całe życie. Leczenie anty-kokcydiozowe jest skuteczne tylko u królików zainfekowanych od 5 do 6 dni. Nawet jeżeli leczenie jest pozytywne, śmiertelność i biegunka będą ciągłe przez następne parę dni. Nawroty choroby są często obserwowane po jednym lub dwóch tygodniach.

Dobrze tolerowana przez króliki jest robenidyna, ale jej regularne stosowanie w zapobieganiu chorobie przez ostatnie 20 lat doprowadziło do wytworzenia oporności przez np. E.media i E. magna na ten środek. Inne leki stosowane w leczeniu choroby wywołanej przez pasożyta to:

       Sulfonamidy i trimetoprim są efektywne w leczeniu kokcydiozy. Powinno używać się ich wyłącznie do leczenia choroby, nigdy zapobiegawczo. Najbardziej efektywnym lekiem jest sulfadimethoxin (0,5 do 0,7 g / litr wody). Jest dobrze tolerowany przez kotne i karmiące samice. Inne sulfonamidy to:

       sulfachinoksalina: 1 g / litr wody pitnej

       sulfadimerazyna: 2 g / litr wody pitnej

       salinomycyna (Bio-Cox®)

       diklazuril (Clinicox®)

       toltrazuril (Baycox®), 2.5 to 5 mg/kg (higher doses cause anorexia), twice, repeat after 5 days.

Leki najlepiej jest podawać wszystkim królikom przez minimum 5 dni. Po 5 dniach leczenie należy powtórzyć:

Odkażenie środowiska jest równie ważne (np. 10% amoniak). Naczynia na wodę i pojemniki na karmę powinny być zdezynfekowane i bez króliczych odchodów. Kiedy czyścimy dywan, najpierw powinniśmy odkurzyć go odkurzaczem aby umożliwić lepszą penetrację środka pierwotniakobójczego. Przy odkażaniu środowiska, króliki powinny być trzymane w innej części domu aby uniknąć niebezpieczeństwa kontaktu ze środkami chemicznymi.

Prevention

Branches and leaves rich in tannin (willow, hazelnut, oak, ash, fruit trees, eventually pines) are excellent in preventing coccidiosis. Before a rabbit is given a twig to chew, it is important to check that it’s picked from a tree that is not toxic to rabbits. Furthermore, the tree must not have been exposed to chemicals or pollution from busy roads.

Acknowledgements

My gratitude goes to Prof. Richard Hoop (Institut für Veterinärbakteriologie, University of Zurich), Dr K. Hermans (Kliniek voor Pluimvee en Bijzondere Dieren, University of Gent, Belgium), to Michel Gruaz (Switzerland), for the permission to use their pictures related to coccidiosis in rabbits.

Dalsze informacje

Arafa MA, Wanas MQ. The efficacy of ivermectin in treating rabbits experimentally infected with Eimeria as indicated parasitologically and histologically. J Egypt Soc Parasitol. 1996; 26(3):773-80.

Atta AH, el-Zeni, Samia A. Tissue residues of some sulphonamides in normal and Eimeria stiedai infected rabbits. Dtsch Tierarztl Wochenschr. 1999; 106(7):295-8.

Cere N, Humbert JF, Licois D, Corvione M, Afanassieff M, Chanteloup N. A new approach for the identification and the diagnosis of Eimeria media parasite of the rabbit. Exp Parasitol. 1996; 82(2):132-8.

Coudert P., Licois D., Drouet-Viard F., Provôt F. 2000. "Coccidiosis". In: Rosell J.M. (ed),  (Enfermedades del conejo), vol.II, chapter XVI, pp 219-234, Mundi-Prensa Libros, Madrid, Spain.

Licois D, Coudert P, Bahagia S, Rossi GL. Endogenous development of Eimeria intestinalis in rabbits. J Parasitol. 1992; 78(6):1041-8.

Manger BR, 1991a Anticoccidials. In: Veterinary Applied Pharmacology & Therapeutics (GC Brander, DM Pugh, RJ Baywater & WL Jenkins, eds) Bailličre Tindall, London (UK); pp 549-552, 1991

Pakandl M, Drouet-Viard F, Coudert P. How do sporozoites of rabbit Eimeria species reach their target cells? C R Acad Sci III. 1995; 318(12):1213-7.

Pakandl M, Licois D, Coudert P. Electron microscopic study on sporocysts and sporozoites of parental strains and precocious lines of rabbit coccidia Eimeria intestinalis, E. media and E. magna. Parasitol Res. 2001; 87(1):63-6.

Peeters JE, Geeroms R. Efficacy of toltrazuril against intestinal and hepatic coccidiosis in rabbits. Vet Parasitol. 1986; 22(1-2):21-35.

Renaux S, Drouet-Viard F, Chanteloup NK, Le Vern Y, Kerboeuf D, Pakandl M, Coudert P. Tissues and cells involved in the invasion of the rabbit intestinal tract by sporozoites of Eimeria coecicola. Parasitol Res. 2001; 87(2):98-106.

Rommel M, Eckert J & Kutzer E, Parasitosen des Kaninchens. In: Veterinärmedizinische Parasitologie (J Eckert, E Kutzer, M Rommel, HJ Bürger & W Körting, eds), Paul Parey Verlag, Berlin (D); pp 646-662, 1992

Vanparijs O, Hermans L, van der Flaes L, Marsboom R. Efficacy of diclazuril in the prevention and cure of intestinal and hepatic coccidiosis in rabbits. Vet Parasitol. 1989; 32(2-3):109-17.

 

 

 

    

e-mail: info@medirabbit.com