Vaginale prolaps
bij vrouwtjeskonijnen
Esther van Praag, Ph.D.
|
|
MediRabbit.com wordt uitsluitend
gefinancierd door gevers. Elke donatie, ongeacht hoe groot, wordt
gewaardeerd en zal helpen bij de voortzetting van het onderzoek van de
medische zorg en de gezondheid van konijnen. Bedankt |
Waarschuwing: deze pagina bevat
afbeeldingen die verontrustend kunnen zijn voor mensen.
|
Vaginale prolaps wordt zelden waargenomen
bij vrouwelijke konijnen. Het kan veroorzaakt worden door over-expandeerde
bloed sinussen die zich onder het slijmvlies van de vaginale wand en het
vestibulum vaginae bevinden - de ruimte regio die de openingen van de vagina,
urethra en uitscheidingskanalen van de grote vestibulaire klieren bevat. Een
prolaps begint vaak vanuit het proximale cirkelvormige deel van het vaginale
gewelf dat distaal van de urethrale opening ligt. Het dorsale deel van het
vaginale gewelf is veel meer opgezwollen dan het ventrale deel. Het kan
gepaard gaan met een zekere mate van vaginale wandverzakking. De uitpuilende
massa kan gevuld zijn met bloedstolsels.
Charlene McGrath Thumper, een vrouwtjeskonijn met een
verzakking van de vagina na de sterilisatie. Het orgaan werd schoongemaakt en
gehecht. Het konijn overleefde de chirurgische ingreep en herstelde goed. De
oorzaken die leiden tot een verzakking bij vrouwelijke konijnen worden niet
goed begrepen. Het kan te maken hebben met: -
Een
trauma opgelopen tijdens een moeilijke of lange baring (dystocia);
-
De
aanwezigheid van poliepen in de urinewegen; -
Een
pijnlijke afscheiding van urine (persen) veroorzaakt door een bacteriële
infectie en/of de aanwezigheid van een steen in de blaas of de nier; -
Een
verhoogde paringsactiviteit met een mannelijk konijn; -
Ovariohysterectomie; -
Aanwezigheid van mycotoxinen
in voedsel. Mechanische oorzaken zijn bijvoorbeeld
ingehouden foetale vliezen in de baarmoeder of gebrek aan beweging. Een
aangeboren factor kan een rol spelen.
Zahi Aizenberg Vaginale prolaps met een massa bruin en roze hemorrhagisch weefsel (pijlen) dat uit de vulvaropening steekt bij een vrouwtjeskonijn. De prognose hangt
af van de omvang van de verzakking, de schade aan het orgaan, de hoeveelheid
bloedverlies en de tijd tussen de verzakking en de reparatie. De prognose is
over het algemeen slecht en het konijn sterft binnen enkele uren. Differentiaaldiagnose
De aandoening moet worden
onderscheiden van: •
Natuurlijke abortus; •
Trauma door overmatig opstijggedrag van een
mannetjeskonijn; •
Constipatie; •
Hernia; •
Verzakking van het rectum; •
De aanwezigheid van nierstenen of blaasstenen; •
Sterilisatie; •
Infectie van de urinewegen, urinebrand veroorzaakt door
incontinentie.
Luc Page Verzakking van de baarmoeder
met nog ongeboren foetus, 24 uur voor de verwachte geboortedatum. De voedster
stierf maar haar foetussen konden gered worden. Een ander konijn adopteerde
ze en heeft ze sindsdien verzorgd en gevoed. Klinische verschijnselen
Het vrouwtjeskonijn wordt vaak in een shocktoestand
aangetroffen. Ze is depressief, liggend, met een verhoogde ademhaling. Dit
kan gepaard gaan met constipatie, moeilijk bewegen, moeilijk urineren of
incontinentie, en bloeden. Meestal steekt er een rode oedemateuze
massa uit de vulva. Het risico op shock, bloedingen en trombo-embolie neemt
toe als de behandeling wordt uitgesteld. Hematocriet
is 8 tot 15%. In een zeldzaam geval is eversie
van de blaas waargenomen bij konijnen tijdens de bevalling. Er werd een massa
gevonden die uit de vagina stak. Het konijn spant zich in om te plassen. Behandeling
Het konijn
wordt vaak gevonden in een staat van ernstige hypovolemische shock, te wijten
aan bloedverlies, met bleke, cyanotische
slijmvliezen en oren. De ledematen voelen koud aan. Het kan gepaard gaan met
bloedingen en/of bloedverlies. De
behandeling hangt af van de toestand van het orgaan. Als het weefsel niet
beschadigd of necrotisch is, kan het verzakte orgaan worden schoongemaakt en
met zachte digitale druk weer op zijn plaats worden gebracht. Het is
belangrijk om de plasbuis niet te blokkeren tijdens de procedure. Sedatie en
plaatselijke verdoving helpen bij de reductie. Een terugval is mogelijk. De
voorkeursbehandeling lijkt echter verwijdering van het aangetaste weefsel en ovariohysterectomie. Toediening
van pijnmedicatie wordt aanbevolen om het ongemak na de behandeling te
verminderen (bijv. flunixin, meloxicam). Als er sprake
is van een bacteriële infectie, moet een systemische antibioticabehandeling
worden gestart. Dankbetuiging
Veel dank gaat uit naar Zahi Aizenberg, DVM, (Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, Israël),
Charlene McGrath
(Canada), Luc Page (Zwitserland) en Michel Gruaz (Zwitserland) voor hun foto's
en hun toestemming om ze te gebruiken in MediRabbit Verdere Information
Greenacre CB, Allen SW, Ritchie
BW. Urinary bladder eversion
in rabbit does. Compendium on Continuing
Education for the Practicing Veterinarian, 1999, 21, 6,524-8. Meredith A, Flecknell P. BSAVA Manual of Rabbit Medicine and Surgery Second
Edition BSAVA, 1 Telford Way, Quedgeley,
Gloucester, GL2 2AB, UK. 2006 Quesenberry KE, Carpenter JW. Ferrets,
Rabbits and Rodents - Clinical
Medicine and Surgery.
Second Edition. WB Saunders, Philadelphia, Pennsylvania, USA. 2004. Sood P, Nanda AS, Srivastava
AK. Rupture of vagina in an
Angora rabbit. Indian J Vet Surg
1998; 19 (126), 50. Van Herck H,
Hesp AP, Versluis A, Zwart P, Van Zutphen LF. Prolapsus
vaginae in the IIIVO/JU rabbit.
Lab Anim. 1989; 23(4):333-6. |
E-mail: info@medirabbit.com
