Ammonia intoxicatie bei konijnen

 

Esther van Praag, Ph.D.

 

MediRabbit.com wordt uitsluitend gefinancierd door gevers.

Elke donatie, ongeacht hoe groot, wordt gewaardeerd en zal helpen bij de voortzetting van het onderzoek van de medische zorg en de gezondheid van konijnen.

Bedankt  

  

Ammonia (NH3) is een zwaar gas dat in grotere concentraties giftig wordt. Het wordt tijdens de degradatie van urine, excrementen en plantenproducten (zoals hooi of stro) door bacterien in een warmere omgeving gevormd. Ammonia intoxicatie komt hierdoor meer in de zomermaanden voor, dan in winter. NH3 wordt snel door de slijmvliezen die aan de oppervlakte van de ademhalingswegen liggen, geabsorbeerd, waar het omgezet wordt in een agressieve alkaline molecule. Dit leidt tot verdere de destructie van de trilharen en slijmvliescellen, die daartoe dienen, de luchtpijp en de bronchiën tegen bacteriële aanvallen te beschermen.

 

Medirabbit

    

Typical clinical signs related to upper respiratory tract disease: rhinitis and conjunctivitis.

Bij konijnen leidt ammoniakrijke lucht tot een verlaging van de ademhalingsfrequentie, wat betekent dat de CO2 in het bloed niet goed kan worden afgevoerd. In lucht met 50 tot 100 ppm NH3 daalt de ademhalingssnelheid van ongeveer 110 ademhalingen per minuut naar 70 ademhalingen per minuut. Dit leidt ook tot een verhoging van het CO2- en ureumstikstofgehalte van het bloed. De pH van het bloed blijft echter onveranderd rond 7,34.

Luchtvervuiling door ammoniakgas is giftig voor het organisme van het konijn. Toch wordt vergiftiging door deze molecule vaak over het hoofd gezien wanneer ademhalingsziekten gediagnosticeerd worden. Het probleem komt vaker voor in commerciële konijnenfokkerijen, maar minder vaak bij tamme konijnen, die in hygiënische condities gehouden worden. Blootstelling aan ammoniakgas kan vermeden worden door de poepbakken regelmatig schoon te maken en de huisvesting goed te ventileren. Vooral in de zomer, bij vochtig weer.

Klinische tekenen

De ziekte is gekentekend door verschillende fase, die afhankelijk zijn van de tijd van contact en de concentratie van ammonia in de lucht.

In het allereerste begin worden typische problemen in de hogere ademhalingswegen geobserveerd: neus en oog afscheidingen, gezwollen oogleden en geïrriteerde hoornvlies oppervlakte, niesen, soms koorts.

Als het probleem niet behandeld wordt kan dit leiden tot keelholte en luchtpijp ontsteking, gevolgd door ziektes van de longen. In dit stadium, is een bacteriële infectie mogelijk, door de destructie van de trilharen en de slijmvliescellen, en door een onderdrukking van het immuniteit systeem. In dit stadium kan de ziekte zich acuut ontwikkelen, met moeilijke ademhaling en soms hoesten. Konijnen tonen een verminderde eetlust, zijn depressief, tonen tekenen van  dyspnea (bemoeilijkte ademhaling) en cyanose (blauwzucht, blauwe verkleuring van huid en slijmvliezen), koorts of hypothermie.

Deze ziekte is moeilijk te behandelen en wordt waak chronisch, ook als de konijnen in een schone, goed geluchte ruimte verplaatst worden.

Voor informatie over de behandeling van ademhalingsproblemen, zie: Ziektes van de ademhalingswegen bij konijnen.

Verdere information

1.      Boucher S, Nouaille L. Maladies des Lapins. Manual pratique. Editions France Agricole. 2002. pp 182-183

2.      Kruckenberg SM, Cook JE, Feldman BF. Clinical toxicities of pet and caged rodents and rabbits. Vet Clin North Am. 1975;5(4):675-84. 

3.      Makarenko ON, Skorik LV, Mel'nichuk DA. The characteristics of nitrogen metabolism in the tissues of rabbits with ammonium toxicosis. Ukr Biokhim Zh. 1992; 64(6):105-9.

 

 

 

e-mail: info@medirabbit.com